11.1 Zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych
w mln PLN, chyba że wskazano inaczej
Grupa zobowiązana jest do wypłaty określonych świadczeń po okresie zatrudnienia (świadczeń emerytalnych z tytułu jednorazowych odpraw emerytalno-rentowych, odpraw pośmiertnych, ekwiwalentu węglowego) oraz innych długoterminowych świadczeń (w postaci nagród jubileuszowych), zgodnie z Zakładowym Układem Zbiorowym Pracy. Wysokość zobowiązań z tytułu obu rodzajów świadczeń szacowana jest na dzień kończący okres sprawozdawczy przez niezależnego aktuariusza metodą prognozowanych uprawnień jednostkowych.
Wartość bieżącą zobowiązania z tytułu określonych świadczeń ustala się poprzez zdyskontowanie szacowanych przyszłych wypływów pieniężnych przy zastosowaniu stóp rentowności obligacji skarbowych wyrażonych w walucie przyszłej wypłaty świadczeń, o terminach zapadalności zbliżonych do terminów regulowania odnośnych zobowiązań. Zyski i straty aktuarialne z wyceny określonych świadczeń po okresie zatrudnienia ujmuje się w pozostałych całkowitych dochodach w okresie w którym powstały. Zyski i straty aktuarialne z wyceny pozostałych świadczeń (świadczenia z tytułu nagród jubileuszowych) ujmowane są w wyniku finansowym.
Zobowiązanie bilansowe z tytułu przyszłych świadczeń pracowniczych równe jest wartości bieżącej zobowiązania z tytułu określonych świadczeń. Wysokość zobowiązania zależy od wielu czynników, które są wykorzystywane jako założenia w metodzie aktuarialnej. Wszelkie zmiany założeń mają wpływ na wartość bilansową zobowiązania. Jednym z podstawowych założeń dla ustalenia wysokości zobowiązania jest stopa dyskontowa. Na dzień kończący okres sprawozdawczy w oparciu o opinię niezależnego aktuariusza przyjmuje się odpowiednią stopę dyskonta dla podmiotów Grupy Kapitałowej, przy użyciu której ustala się wartość bieżącą szacowanych przyszłych wypływów pieniężnych z tytułu tych świadczeń. Przy ustalaniu stopy dyskontowej dla okresu sprawozdawczego aktuariusz stosuje dostępne na datę bilansową wartości rentowności obligacji Skarbu Państwa o zapadalności zbliżonej do średniej zapadalności wycenianych świadczeń.
Pozostałe założenia makroekonomiczne wykorzystywane dla wyceny zobowiązań z tytułu przyszłych świadczeń pracowniczych, takie jak stopa inflacji czy najniższe wynagrodzenie, oparte są na obecnych warunkach rynkowych.
Zgodnie z MSR 19 par. 78 założenia aktuarialne przyjęte dla celów wyceny świadczeń pracowniczych w Grupie są spójne, gdyż odzwierciedlają relacje ekonomiczne pomiędzy takimi czynnikami jak inflacja, stopa wzrostu wynagrodzeń, stopa dyskonta oraz stopa wzrostu cen węgla. Dodatkowa analiza założeń przygotowana przez Jednostkę Dominującą wykazała, że saldo rezerw uzyskane przy przyjętych założeniach wzrostu wynagrodzeń i wzrostu ceny węgla można uzyskać przy alternatywnych ścieżkach wzrostu wynagrodzeń na poziomie 6,0% oraz wzrostu ceny węgla na poziomie 6,25%. Biorąc pod uwagę przyjętą stopę dyskonta finansowego na poziomie 6,75% należy uznać, że przyjęte do wyceny założenia pozostają spójne zgodnie z MSR 19 par. 78.
Założenia przyjęte do wyceny na 31 grudnia 2022 r. zostały przedstawione w Nocie 11.2.
Wrażliwość zobowiązań z tytułu przyszłych świadczeń pracowniczych na zmiany założeń została ustalona dla salda zobowiązań Jednostki Dominującej (saldo zobowiązań Jednostki Dominującej stanowi w bieżącym roku 91%, a w poprzednim 88% całości salda zobowiązań Grupy Kapitałowej). W pozostałych spółkach Grupy Kapitałowej, z uwagi na nieistotne salda zobowiązań z tego tytułu, wpływ zmian podstawowych parametrów przyjętych do kalkulacji rezerw na wysokość salda zobowiązań z tytułu przyszłych świadczeń pracowniczych w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym byłby nieistotny.
Stan na 31.12.2022 | Stan na 31.12.2021 | |
wzrost stopy dyskonta o 1 p. p. | (231) | (242) |
obniżenie stopy dyskonta o 1 p. p. | 278 | 308 |
wzrost o 1 p. p. wskaźnika wzrostu cen węgla i wskaźnika wzrostu wynagrodzeń | 299 | 228 |
obniżenie o 1 p. p. wskaźnika wzrostu cen węgla i wskaźnika wzrostu wynagrodzeń | (227) | (177) |
Stan na 31.12.2022 | Stan na 31.12.2021 | ||
Długoterminowe | 2 621 | 2 307 | |
Krótkoterminowe | 272 | 161 | |
Nota 11.2 | Zobowiązania z tytułu programów przyszłych świadczeń pracowniczych, z tego: | 2 893 | 2 468 |
wykazane w ramach zobowiązań związanych z grupą zbycia | – | 1 | |
wykazane jako „zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych” | 2 893 | 2 467 | |
Zobowiązania z tytułu wynagrodzeń | 358 | 297 | |
Zobowiązania z tytułu ubezpieczeń społecznych | 296 | 272 | |
Rozliczenia międzyokresowe kosztów bierne (niewykorzystane urlopy, premie, inne) | 773 | 719 | |
Pozostałe krótkoterminowe zobowiązania pracownicze, z tego: | 1 427 | 1 288 | |
wykazane w ramach zobowiązań związanych z grupą zbycia | – | 12 | |
wykazane jako „zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych” | 1 427 | 1 276 | |
Razem zobowiązania z tytułu świadczeń pracowniczych | 4 320 | 3 756 |
od 01.01.2022 do 31.12.2022 |
od 01.01.2021 do 31.12.2021 |
||
Koszty wynagrodzeń | 5 370 | 4 725 | |
Koszty ubezpieczeń społecznych i innych świadczeń | 1 784 | 1 578 | |
Koszty przyszłych świadczeń | 179 | 140 | |
Nota 4.1 | Koszty świadczeń pracowniczych | 7 333 | 6 443 |